Kopertina e librit Matematika 10 - 11: Pjesa I

Zgjidhja e ushtrimit 2

Zgjidhja e ushtrimit 2 të mësimit 10.3A në librin Matematika 10 - 11: Pjesa I nga shtëpia botuese Botime Pegi me autorë Steve Fearnley, June Haighton, Steve Lomax, Peter Mullarkey, James Nicholson dhe Matt Nixon.


Pyetja

Zgjidhni sistemet e ekuacioneve të mëposhtme.

  1. {4x+4y=16x+4y=13\begin{cases} 4x+4y=16 \\ x+4y = 13 \end{cases}
  2. {3x+2y=19x+2y=9\begin{cases} 3x+2y=19 \\ x+2y =9 \end{cases}
  3. {4m+4n=24m+2n=8\begin{cases} 4m+4n=24 \\ m+2n =8 \end{cases}
  4. {3x+2y=162x+y=9\begin{cases} 3x+2y=16 \\ 2x+y =9 \end{cases}
  5. {5x+3y=17x+6y=2\begin{cases} 5x+3y=17 \\ x+6y =-2 \end{cases}
  6. {4e+3f=133e+5f=18\begin{cases} 4e+3f=13 \\ 3e+5f =18 \end{cases}
  7. {2m+3n=14m=145n\begin{cases} 2m+3n=14 \\ m =14-5n \end{cases}
  8. {2y+3x=5y=73x\begin{cases} 2y+3x=5 \\ y =7-3x \end{cases}

Zgjidhja

  1. Shumëzojmë me (1)(-1) ekuacionin e dytë që të eleminojmë yy duke mbledhur dy ekuacionet, 4x+4y+(x)+(4y)=16+(13)4xx=16133x=3x=33=14x+4y+(-x)+(-4y)=16+(-13) \rArr 4x-x=16-13 \rArr 3x=3 \rArr x=\dfrac{3}{3}=1. Tani vlerën e x=1x=1 e zëvëndësojmë te njëri prej ekuacioneve për të gjetur yy, x+4y=131+4y=134y=1314y=12y=124=3x+4y=13 \rArr 1+4y=13 \rArr 4y=13-1 \rArr 4y=12 \rArr y=\dfrac{12}{4}=3.
  2. Shumëzojmë me (1)(-1) ekuacionin e dytë që të eleminojmë yy duke mbledhur dy ekuacionet, 3x+2y+(x)+(2y)=19+(9)3xx=1992x=10x=102=53x+2y+(-x)+(-2y)=19+(-9) \rArr 3x-x=19-9 \rArr 2x=10 \rArr x=\dfrac{10}{2}=5. Tani vlerën e x=5x=5 e zëvëndësojmë te njëri prej ekuacioneve për të gjetur yy, x+2y=95+2y=92y=952y=4y=42=2x+2y=9 \rArr 5+2y=9 \rArr 2y=9-5 \rArr 2y=4 \rArr y=\dfrac{4}{2}=2.
  3. Veçojmë mm te ekuacioni i dytë, m=82nm=8-2n, dhe e zëvëndësojmë te ekuacioni i parë, 4(82n)+4n=24328n+4n=243224=8n4n4n=8n=84=24(8-2n)+4n=24 \rArr 32-8n+4n=24 \rArr 32-24=8n-4n \rArr 4n=8 \rArr n =\dfrac{8}{4}=2. Tani vlerën e n=2n=2 e zëvëndësojmë te njëri prej ekuacioneve për të gjetur mm, m+2n=8m+2×2=8m+4=8m=84=4m+2n=8 \rArr m+2 \times 2 = 8 \rArr m+4=8 \rArr m=8-4=4.
  4. Veçojmë yy te ekuacioni i dytë, y=92xy=9-2x, dhe e zëvëndësojmë te ekuacioni i parë, 3x+2(92x)=163x+184x=161816=4x3xx=23x+2(9-2x)=16 \rArr 3x+18-4x=16 \rArr 18-16=4x-3x \rArr x=2. Tani vlerën e x=2x=2 e zëvëndësojmë te njëri prej ekuacioneve për të gjetur yy, 2x+y=92×2+y=94+y=9y=94=52x+y=9 \rArr 2 \times 2 + y=9 \rArr 4+y=9 \rArr y=9-4=5.
  5. Veçojmë xx te ekuacioni i dytë, x=6y2x=-6y-2, dhe e zëvëndësojmë te ekuacioni i parë, 5(6y2)+3y=1730y10+3y=171017=30y3y27y=27y=2727=15(-6y-2)+3y=17 \rArr -30y-10+3y=17 \rArr -10-17=30y-3y \rArr 27y=-27 \rArr y=\dfrac{-27}{27}=-1. Tani vlerën e y=1y=-1 e zëvëndësojmë te njëri prej ekuacioneve për të gjetur xx, x+6y=2x+6×(1)=2x6=2x=62=4x+6y=-2 \rArr x +6 \times (-1)=-2 \rArr x-6=-2 \rArr x=6-2=4.
  6. Shumëzojmë ekuacionin e parë me 33 duke e kthyer në 12e+9f=3912e+9f=39, ndërsa ekuacionin e dytë e shumëzojmë me (4)(-4) duke e kthyer në 12e20f=72-12e-20f=-72. Tani eleminojmë ndryshoren ee duke mbledhur dy ekuacionet, 12e+9f+(12e)+(20f)=39+(72)9f20f=397211f=33f=3311=312e+9f+(-12e)+(-20f)=39+(-72) \rArr 9f-20f=39-72 \rArr -11f=-33 \rArr f=\dfrac{-33}{-11}=3. Tani vlerën e f=3f=3 e zëvëndësojmë te njëri prej ekuacioneve për të gjetur ee, 4e+3f=134e+3×3=134e+9=134e=1394e=4e=44=14e+3f=13 \rArr 4e + 3 \times 3 = 13 \rArr 4e+9=13 \rArr 4e=13-9 \rArr 4e=4 \rArr e=\dfrac{4}{4}=1.
  7. Vlerën e mm që e kemi të veçuar në ekuacionin e dytë e zëvëndësojmë te i pari, 2(145n)+3n=142810n+3n=142814=10n3n7n=14n=147=22(14-5n)+3n=14 \rArr 28-10n+3n=14 \rArr 28-14=10n-3n \rArr 7n=14 \rArr n=\dfrac{14}{7}=2. Tani vlerën e n=2n=2 e zëvëndësojmë te njëri prej ekuacioneve për të gjetur mm, m=145n=145×2=1410=4m=14-5n=14-5 \times 2=14-10=4.
  8. Vlerën e yy që e kemi të veçuar në ekuacionin e dytë e zëvëndësojmë te i pari, 2(73x)+3x=5146x+3x=5145=6x3x3x=9x=93=32(7-3x)+3x=5 \rArr 14-6x+3x=5 \rArr 14-5=6x-3x \rArr 3x=9 \rArr x=\dfrac{9}{3}=3. Tani vlerën e x=3x=3 e zëvëndësojmë te njëri prej ekuacioneve për të gjetur yy, y=73x=73×3=79=2y=7-3x=7- 3\times 3 = 7-9 = -2.