Zgjidhja e ushtrimit 12 të mësimit 1.3B në librin Matematika 12 (me zgjedhje) nga shtëpia botuese Botime Pegi me autorë Brian Jefferson, David Bowles dhe Eddie Mullan.
Pyetja
Zgjidhja
Le të jenë $f(x)$ dhe $g(x)$ dy polinome. Sipas Teoremës së Faktorit, në qoftë se $(x - a)$ është një faktor i $f(x)$, atëherë $f(a) = 0$. Ngjashëm, në qoftë se $(x - a)$ është një faktor i $g(x)$, atëherë $g(a) = 0$.
Kemi polinomët $f(x)$ dhe $g(x)$ që kanë një faktor linear të përbashkët $(x - a)$. Kjo do të thotë që:
$$f(a) = 0$$ $$g(a) = 0$$Tani, le të shqyrtojmë polinomin $P(x) = f(x) - g(x)$. Ne duhet të provojmë që $(x - a)$ është një faktor i $P(x)$, që do të thotë se $P(a) = 0$.
Zëvendësojmë $x = a$ në $P(x)$:
$$P(a) = f(a) - g(a)$$Meqenëse $f(a) = 0$ dhe $g(a) = 0$, kemi:
$$P(a) = 0 - 0$$ $$P(a) = 0$$Meqenëse $P(a) = 0$, sipas Teoremës së Faktorit, $(x - a)$ është një faktor i polinomit $P(x) = f(x) - g(x)$. Kjo e vërteton kërkesën.
Le të jenë polinomet:
$$f(x) = kx^3 + 3x^2 + x + 4$$ $$g(x) = kx^3 + 2x^2 + 9x - 8$$Sipas kërkesës (a), në qoftë se $f(x)$ dhe $g(x)$ kanë një faktor linear të përbashkët $(x - a)$, atëherë $(x - a)$ është faktor edhe i $f(x) - g(x)$.
Llogarisim diferencën $f(x) - g(x)$:
$$f(x) - g(x) = (kx^3 + 3x^2 + x + 4) - (kx^3 + 2x^2 + 9x - 8)$$ $$f(x) - g(x) = kx^3 + 3x^2 + x + 4 - kx^3 - 2x^2 - 9x + 8$$ $$f(x) - g(x) = (kx^3 - kx^3) + (3x^2 - 2x^2) + (x - 9x) + (4 + 8)$$ $$f(x) - g(x) = x^2 - 8x + 12$$Meqenëse $(x - a)$ është një faktor i $f(x) - g(x)$, atëherë $a$ është një rrënjë e ekuacionit $x^2 - 8x + 12 = 0$.
Faktorizojmë ekuacionin kuadratik:
$$x^2 - 8x + 12 = 0$$ $$(x - 2)(x - 6) = 0$$Rrënjët janë $x = 2$ ose $x = 6$. Kështu, vlera e $a$ mund të jetë $2$ ose $6$.
Rasti 1: Faktori i përbashkët është $(x - 2)$.
Në këtë rast, $a = 2$. Meqenëse $(x - 2)$ është faktor i $f(x)$, atëherë $f(2) = 0$.
$$f(2) = k(2)^3 + 3(2)^2 + (2) + 4 = 0$$ $$8k + 3(4) + 2 + 4 = 0$$ $$8k + 12 + 6 = 0$$ $$8k + 18 = 0$$ $$8k = -18$$ $$k = -\frac{18}{8}$$ $$k = -\frac{9}{4}$$Rasti 2: Faktori i përbashkët është $(x - 6)$.
Në këtë rast, $a = 6$. Meqenëse $(x - 6)$ është faktor i $f(x)$, atëherë $f(6) = 0$.
$$f(6) = k(6)^3 + 3(6)^2 + (6) + 4 = 0$$ $$216k + 3(36) + 6 + 4 = 0$$ $$216k + 108 + 10 = 0$$ $$216k + 118 = 0$$ $$216k = -118$$ $$k = -\frac{118}{216}$$Thjeshtojmë thyesën duke pjesëtuar numëruesin dhe emëruesin me 2:
$$k = -\frac{59}{108}$$Pra, vlerat e mundshme të $k$ janë $k = -\frac{9}{4}$ ose $k = -\frac{59}{108}$.