
Zgjidhja e ushtrimit 9 të mësimit Vlerësim 5 në librin Matematika 12 (me zgjedhje) nga shtëpia botuese Botime Pegi me autorë Brian Jefferson, David Bowles dhe Eddie Mullan.
Pyetja
Jepet .
a) Duke ditur që mund të shprehet në trajtën , gjeni vlerat e konstanteve , dhe .
Koeficienti i pjerrësisë së vijës jepet nga formula .
b) Gjeni ekuacionin e vijës, në rast se ajo kalon nga pika (0, 0).
Zgjidhja
a)
Duke kryer pjesëtimin polinomial:
$$f(x) = \frac{6x^3 + 14x^2 + 11x - 1}{3x^2 + 7x + 2} = 2x + \frac{7x-1}{3x^2+7x+2}$$
$$3x^2 + 7x + 2 = (3x+1)(x+2)$$
$$f(x) = 2x + \frac{7x-1}{(3x+1)(x+2)} = 2x + \frac{B}{x+2} + \frac{C}{3x+1}$$
$$7x - 1 = B(3x+1) + C(x+2)$$
Për $x = -2$: $$-14 - 1 = B(-6 + 1) \implies -15 = -5B \implies B = 3$$
Për $x = -\frac{1}{3}$: $$-\frac{7}{3} - 1 = C(-\frac{1}{3} + 2) \implies -\frac{10}{3} = \frac{5}{3}C \implies C = -2$$
$$A = 2, \quad B = 3, \quad C = -2$$
b)
$$\frac{dy}{dx} = 2x + \frac{3}{x+2} - \frac{2}{3x+1}$$
$$y = \int (2x + \frac{3}{x+2} - \frac{2}{3x+1}) dx$$
$$y = x^2 + 3\ln|x+2| - \frac{2}{3} \ln|3x+1| + K$$
Duke qënë se kalon nga $(0,0)$: $$0 = 0 + 3\ln|2| - \frac{2}{3} \ln|1| + K \implies 0 = 3\ln 2 + K \implies K = -3\ln 2$$
$$y = x^2 + 3\ln|x+2| - \frac{2}{3} \ln|3x+1| - 3\ln 2$$